Tayvan tankları ve zırhlı araçları, Çin’den gelen yoğun tehditlerin ortasında, Eylül ayında 2 günlük gerçek atış tatbikatı sırasında konuşlandırıldı. Taipei, ABD’den daha fazla silah satışı ve silah alırken, Pekin güç kullanma olasılığını dışlamadan Tayvan’ı birleştirme sözü verdiği için Japonya, İngiltere, Kanada ve Hindistan gibi ülkelerle bağlarını güçlendiriyor. (Fotoğraf: Ceng Shou Yi/NurPhoto, Getty Images aracılığıyla)
Nurfoto | Nurfoto | Getty Resimleri
Ekonomist İstihbarat Birimi tarafından hazırlanan bir rapora göre, Tayvan ile Çin arasında bir çatışma çıkması durumunda en çok Japonya, Güney Kore ve Filipinler etkilenecek.
EIU, bir çatışmayı “Çin, Tayvan ve ABD’nin doğrudan askeri katılımını içeren ve Çin’in tırmanışa geçeceği varsayımına dayanan tam bir çatışma senaryosu” olarak tanımlar.
Açık olmak gerekirse, EIU, Tayvan’a doğrudan bir Çin askeri saldırısı riskini “pek olası değil” olarak değerlendiriyor. Ancak böyle bir şey olursa, Tayvan Boğazı’na yakınlıkları ve Çin ile ağır ticari bağları nedeniyle ve daha da önemlisi bu üç ülke ABD’nin anlaşmalı müttefikleri olduğu için üç ekonomi “en savunmasız” olacak.
Çin, kendi kendini yöneten Tayvan’ı anakarayla yeniden birleştirilmesi gereken ayrılıkçı bir eyalet olarak görüyor. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping daha önce Çin’in “barışçıl yeniden birleşme umudu için çabalayacağını” ancak “güç kullanmaktan asla vazgeçme sözü vermeyeceğini” söylemişti.
Tayvan, Milliyetçi hükümetin uzun süren bir iç savaşın ardından 1949’da anakaradan oradan kaçmasından bu yana kendisini yöneten Çin’den ayrı ve egemen bir devlet olarak görüyor. Tayvan ile Çin hükümetleri arasındaki gerilim yıllar içinde arttı ve üst düzey ABD’li politikacıların Tayvan’a yaptığı ziyaretler Pekin’in öfkesini çekti.
Rapor, Japonya, Güney Kore ve Filipinler’in ABD üslerine ev sahipliği yaptığına işaret ediyor ve bu da Çin’in savaşa girmeyi seçmesi durumunda önleyici bir Çin saldırısına karşı savunmasız olduklarını vurguluyor.
“ABD’nin katılımının, o ülkenin bölgesel güvenlik ittifaklarını harekete geçirmesini bekliyoruz.
Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda, Filipinler ve Güney Kore (ayrıca Tayland ve Singapur gibi ABD üslerine ev sahipliği yapan diğer ülkeler) için çıkarımlar.”
CNBC ile temasa geçildiğinde, Singapur’daki Çin büyükelçiliği ve Singapur’daki Taipei Temsilciliği sözcülerine hemen ulaşılamadı.
ABD’nin Tayvan ile karşılıklı bir savunma anlaşması yoktur ve adayı savunmak zorunda değildir. Bununla birlikte, 1979 Tayvan İlişkileri Yasası, ABD’nin “Tayvan’ın yeterli kendini savunma yeteneklerini sürdürmesini sağlamak” için gerekli olabilecek “bu tür savunma makalelerini ve savunma hizmetlerini Tayvan’a sağlayacağını” belirtir.
‘Ciddi derecede maruz kaldı’
EIU ayrıca birkaç “ciddi derecede maruz kalan pazar” olarak adlandırdı: Avustralya, Malezya, Tayland ve Vietnam ile Hong Kong.
EIU, özellikle Hong Kong için, Çin üzerindeki olası ekonomik, yatırım ve finansal yasakların yansımalarından çok fiziksel yıkımdan daha az riske maruz kaldığını vurguluyor.
Eski bir İngiliz kolonisi olan Hong Kong, 1997’de Çin yönetimine geri döndü. Asya finans merkezi, “bir ülke, iki sistem” ilkesiyle yönetiliyor ve ona Çin anakarasındaki diğer şehirlerden daha fazla özerklik sağlıyor.
Rapor, bir çatışma durumunda ve hem Çin’e (ve dolayısıyla Hong Kong’a) yaptırımlar uygulanırsa, bunun şehrin nüfusunun önemli bir kısmının göçüne ve sermaye kaçışına ve ayrıca keskin bir düşüşe yol açacağını söyledi. gelen sermaye akışlarında.
Avustralya, Malezya, Tayland ve Vietnam’a gelince, EIU, karşılaştıkları risklerin öncelikle Çin ile olan kapsamlı ticari bağlantılarından kaynaklandığını değerlendirdi; Tayvan’dan gelen yarı iletkenlere bağımlılıkları; ve küresel ticaretin önemi yerel ekonomilerine akmaktadır.
Ayrıca, boğazlar arası çatışmalar Güney Çin Denizi’ne taşarak bir çatışmayı ateşlerse, hem Malezya hem de Vietnam, Çin ile olası bir çatışmaya maruz kalacak. Malezya ve Vietnam’ın her ikisi de tartışmalı su yolunda Çin ile rekabet eden iddialara sahip.
Ayrı bir gelişmede, EIU, ülke bölgesel güvenlik meselelerine daha aktif bir şekilde müdahil olduğundan, herhangi bir boğazlar arası ihtilafta daha doğrudan bir rol oynayabileceğini düşündürdüğünden, Avustralya’nın bir çatışma çıkması durumunda ciddi şekilde maruz kalacağını değerlendirdi.
Ayrıca, AUKUS paktına katılımı ve Güney Çin Denizi’ne savaş gemileri konuşlandırması, “Asya güvenlik statükonunun ihlallerini caydırmak (ve cezalandırmak) konusunda güçlü bir ilgiye” işaret ediyor.
AUKUS, Avustralya, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’ni kapsayan ve aralarında istihbarat işbirliğini ve gelişmiş yetenekler konusunda işbirliğini artırmayı amaçlayan bir güvenlik ittifakıdır.
Yurtiçinde, Avustralya ayrıca “Tayvan’a karşı bir savaş çıkması durumunda ülkenin güçlü bir şekilde yanıt vermesi için yeterli iç siyasi ivme yaratabilecek olan, Çin hakkında popüler ve resmi algıları bozuyor.”
Avustralya ve Çin, Canberra’nın Pekin’in koronavirüs pandemisini nasıl ele aldığına dair uluslararası bir soruşturma çağrılarını desteklemesinden bu yana ticaret gerilimlerine kilitlendi.
Tayvan ve küresel cips endüstrisi
Her şeyin merkezindeki ekonomi olan Tayvan, boğazlar arası bir çatışma durumunda küresel yarı iletken endüstrisini dalgalandıracak şoklar göndererek en ciddi sonuçlara maruz kalacak.
The Economist Mart ayında Tayvan’ın tek başına dünyadaki yarı iletken çiplerin %60’ını ve en gelişmiş çiplerin %90’ını ürettiğini tahmin etti.
EIU, bir çatışmanın Tayvan’ın döküm
hanelerini kapatacağını ve en iyi ihtimalle hava ve deniz bağlantılarının kesintiye uğrayacağını söyledi. En kötü ihtimalle, Tayvan’ın yonga üretim tesisleri tamamen yok olur.
Her iki durumda da, etki hem yukarı hem de aşağı yönde hissedilecektir.
Gelişmiş çip üretim ekipmanı üreticileri mallarını Tayvan’ın dökümhanelerine sokamayacak ve Tayvan’dan gelen bitmiş çipler ihraç edilemeyecek, bu da akıllı telefonlar ve otomobiller gibi ürünleri için bu bitmiş çiplere güvenen müşterileri etkileyecektir.
Diğer pazarlar da Tayvan konusundaki bir ihtilaftan etkilenecek.
EIU raporu, “Tayvan ithal çiplerine maruz kalmayı” Asya’daki ekonomiler için bir risk olarak değerlendirdi ve Japonya’nın Tayvan’dan yaptığı toplam çip ithalatının %47,6’sını alarak bölgeye liderlik ettiğini ortaya koydu. Singapur ve Malezya, toplam çip ithalatlarının sırasıyla %40,5’ini ve %27,2’sini Tayvan çiplerine bağlı olarak ilk üçe tamamladı.
EIU, Çin’in kendisinin önemli bir yarı iletken ihracatçısı olduğunu kabul etti, ancak boğazlar arası bir çatışma durumunda, kesintiye uğrayan lojistik ve ABD ve diğerlerinin olası yasakları nedeniyle Çin pazarından kaynak sağlamanın zor olacağını söyledi.
Yarı iletken üretimini Asya ve ABD’nin diğer bölgelerine yayma çabaları olsa da, EIU bu çabaların muhtemelen “yıllara yayılacağını” ve büyük miktarda sermaye yatırımı gerektireceğini düşünüyor.
Bunun anlamı, herhangi bir Tayvan üretiminin kaybedilmesi durumunda işletmeler veya politika yapıcılar için sınırlı acil başvuru hakkı olduğudur.
EIU, Tayvan’ın küresel ticaret ortamındaki öneminin yakında değişme ihtimalinin düşük olduğunu söyledi ve üretim, lojistik ve ulaşım ağlarındaki rekabet gücü göz önüne alındığında, mevcut çeşitlilik düzeyi şirketlere bir çatışma çıkması durumunda yalnızca “sınırlı yalıtım” sağlayacaktır.
EIU, bunun ışığında, “Tayvan Boğazı’ndaki bir çatışmaya nasıl hazırlanılacağına ilişkin stratejilerin, doğrudan riskten kaçınmak yerine muhtemelen riski azaltmaya odaklanması gerekecek” dedi.
